Każda prezentacja maturalna to wyzwanie. Niezależnie od tego jaki motyw lub temat wybraliście, aby dobrze napisać pracę, musicie trzymać się kilku podstawowych zasad. Jeśli po ich przeczytaniu nadal będziecie mieć problemy to napiszcie do nas. Damy wam indywidualne wskazówki, a jak będzie trzeba to pomożemy w większym zakresie.
1. Wybierz temat z głową
Wybór tematu to pierwsza i jedna z
najważniejszych rzeczy. Macie możliwość wyboru pomiędzy tematami związanymi z literaturą i np językiem. Nie ma zasady, które tematy są łatwiejsze, trudniejsze, czy ciekawsze. Do każdego tematu należy podejść
indywidualnie. Istnieje pewne przekonanie, że tematy związane z językiem są trudniejsze ale ciekawsze. Wynika to z tego, że (w zależności od motywu) tematy te wymagają od was specjalistycznej wiedzy z zakresu języka, który w szkołach jest zazwyczaj marginalizowany w stosunku do literatury. Przykładami takich tematów są np:
język komentatorów sportowych,
disco polo kicz czy muzyka itp. Tematy te są ciekawsze ponieważ macie większe pole do popisu jeśli chodzi o sposób przedstawienia tematu np: krótkie urywki meczów piłkarskich lub piosenek disco polo. Poza tym w analizie tych tematów możecie śmiało prezentować własne zdanie i skutecznie go bronić na podstawie zebranego materiału. Natomiast tematy związane z literaturą mogą być łatwiejsze. Wymagają jedynie znajomości omawianej literatury i podstawowych umiejętności analizy. Decydując się na tematy z zakresu literatury macie
szansę, że na maturze pisemnej z języka polskiego dostaniecie zbliżony temat lub temat w oparciu o literaturę, którą znacie bardzo dobrze z prezentacji maturalnej.
2. O co w tym temacie chodziło?
Wielu waszych kolegów z poprzednich lat popełniło
prosty błąd. Wybierając temat prezentacji maturalnej
zbagatelizowali jego część zawierającą prośbę aby odnieść się również do
sztuki. Jeśli w twoim temacie maturalnym zawarta jest taka prośba to prócz omówienia wybranej literatury musisz się oprzeć na np:
malarstwie, filmie, rzeźbie, muzyce. A okazuje się że wielu z was
nie potrafi przeprowadzić analizy i interpretacji tych właśnie dzieł. Zwracajcie również uwagę na to, czy macie pewne
ograniczenia, które narzucone zostały przez temat prezentacji. Często się zdarza że jesteście proszeni o np:
omówienie motywu kobiety w literaturze XIX i XX wieku. To znaczy że wybierając utwory z XVI, czy z XVIII wieku
popełniacie błąd. Warto więc zwrócić na to uwagę z którego wieku są ksiązki na których chcecie bazować. Innym ograniczeniem (tym samym tylko inaczej nazwanym) jest np:
Omów motyw cierpienia w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. To oznacza, że decydując się na Inny Świat, czy Treny Kochanowskiego,
nie spełniacie kryterium tematu.
Kolejnym krokiem w tworzeniu prezentacji maturalnej jest określenie tezy. To rzecz, która jak się okazuje sprawia najwięcej kłopotów. Czym jest teza? Tym co chcecie w pracy UDOWODNIĆ. Tak. Może dopiero teraz niektórzy z was to zrozumieli. Prezentacja maturalna ma służyć nie tylko wykazaniu się wiedzą na dany temat, ale przede wszystkim umiejętnościami ANALIZY tematu na podstawie dobrze DOBRANEGO materiału. Powinniście się wykazać umiejętnością STAWIANIA tezy i jej OBRONY. Częstym błędem w tworzeniu tezy jest powtórzenie tematu prezentacji – tylko że innymi słowami. Wybierając temat: Motyw miłości w literaturze, niektórzy tworzą tezę na wzór: Różne obrazy miłości, albo Twórcy ukazują miłość w literaturze lub Miłość jako uczucie jest piękne…itp. Żadne z tych zdań nie można nazwać tezą – raczej widocznym brakiem umiejętności jej stawiania. Teza ma służyć uściśleniu wybranego motywu i skupieniu się na jednym z jego wątków – w taki sposób aby możliwe było jego udowodnienie np.: Poeci ukazują miłość jako uczucie piękne, uniwersalne i niezłomne na przestrzeni wieków. To bardzo prosta teza. Jeśli czujecie się na siłach, to zawsze można spróbować czegoś odważniejszego.
90% maturzystów najpierw wybiera literaturę podmiotu, a dopiero potem stawia tezę. To świetna droga, aby z waszej prezentacji powstało masło maślane. To tak jakbym najpierw wybudował dom, a dopiero później zastanawiał się gdzie go postawić. Gdy macie już tezę, a tym samym wiedzie co chcecie udowodnić w prezentacji to wybór literatury podmiotu (argumentów) nie powinien być problemem – no może że prze 3 lata omijaliście lektury szerokim łukiem ;)
5. Literatura przedmiotu, a co to takiego?
Pomimo konsultacji i wyjaśnień przez nauczycieli nie wszyscy rozumieją czym różni się literatura podmiotu od literatury przedmiotu. Literatura podmiotu (argumenty) to inaczej książki na których pracujecie. Załóżmy że do motywu miłości wybraliśmy Romeo i Julię, Nad Niemnem, Giaura oraz Lalkę – to literatura podmiotu. Natomiast literaturą przedmiotu będą wszystkie słowniki, opracowania, analizy, czasopisma i książki, które pomogą wam w przedstawieniu tematu oraz w analizie specyfiki danej epoki, autora lub utworu z literatury podmiotu. Mogą to być opinie krytyków literackich, artykułu poruszające interesujący was wątek…itp. Nie radzę jednak zamieszczanie w literaturze przedmiotu bruków i streszczeń utworów. Wiadomo, że każdy profesor ma własne granice tolerancji, ale bardzo jest bardzo prawdopodobne że za coś takiego wylecicie za drzwi. :p
6. Co z tym planem?
Gdy masz już bibliografie i tezę możesz swobodnie zacząć konstruować plan. Co do planu to najlepiej dowiedz się od prowadzącego (polonisty) jaki sposób prezentacji argumentów preferuje. Każda szkoła, a nawet profesor ma inną "granicę tolerancji" w tworzeniu planu. Osobiście przestrzegamy przed tworzeniem planu, gdzie przy każdej pozycji umieszcza się punkt: analiza i streszczenie utworu (chodź z tego co wiemy różnie na to profesorowie patrzą w większości negatywnie). W planie przy każdym utworze od krótkich punktów powinieneś zaznaczyć co i jak będziesz prezentował. Aby zrealizować rzetelnie punkt 6 musisz już znać (przeczytać) literaturę podmiotu (i przedmiotu) z której korzystasz.
Jeśli doszliście do punktu 7 to znaczy że praktycznie
połowę pracy macie już za sobą. Gratuluję. Na tym etapie wasi koledzy najczęściej popełniali
śmiertelny błąd. Jaki? W bardzo wielu przypadkach zdarzało się, że przez te kilka minut w czasie których uczeń ma przedstawić temat robił nie to co miał de facto wykonać! Otóż zamiast przeprowadzić
ANALIZĘ tematu,
UDOWODNIĆ tezę i
PRZEDSTAWIĆ argumenty...co robili?
STRESZCZALI literaturę podmiotu! A to jest
BŁĄD BŁĄD BŁĄD! Dobrze zrealizowana prezentacja maturalna wymaga dokładnej selekcji materiału. Jeśli bazujecie np. na utworze Lalki to nie streszczajcie kolejno losów Wokulskiego, czy Izabeli Łęckiej, bo nie to do was należy. Po pierwsze dlatego że nie macie na to czasu, a po drugie Komisja świetnie zna treść utworów i jeśli będą chcieli się czegoś na ten temat dowiedzieć do was zapytają.
8. Yyye Dykcja
Zanim staniecie przed komisją zróbcie sobie kilka prób. Zbierzcie się w kilka osób i niech każdy kolejno przedstawi swoją prezentację, a potem niech pozostali ją ocenią, co było na plus a co na minus. Takie ćwiczenia pomogą wam w lepszym opanowaniu pracy. Przecież nie będziecie czytać pracy z kartki ani uczyć się prezentacji słowo w słowo. Ważne jest abyście umieli wybrnąć z sytuacji, gdy ogarnie was trema lub gdy czegoś zapomnicie. Najlepiej podzielić sobie już napisaną prezentację w głowie na kilka wątków.
9. A może prezentacja multimedialna?
Tak. Prezentacja multimedialna może uatrakcyjnić waszą pracę, a tym samym podnieść jej poziom. Wykonanie takiej prezentacji nie jest trudne. Wystarczy kilka slajdów, ale pamiętajcie że nie do każdego tematu prezentacja multimedialna jest potrzebna. Głównie do tematów związanych z językiem i z literaturą – gdzie zaznaczone jest aby odwołać się do sztuki. Można wtedy na slajdach przedstawić obrazy lub rzeźby.
10. Gdzie i jak szukać literatury przedmiotu?
To jedno z najczęstszych pytań i bolączek waszych kolegów. O ile literaturę podmiotu łatwo dobrać (z lektur szkolnych) o tyle trudniej z lit. przedmiotu. Dlaczego? Bo praktycznie na lekcjach języka polskiego kontakt młodzieży z tekstami krytyków literackich, artykułów tematycznych itp jest zerowy. W jaki więc sposób odnaleźć się w gąszczu "nieznanego"?
Bardzo dobrym czasopismem, w którym możesz znaleźć artykuły na dobrym poziomie jest pismo pt. "Polonistyka". Na 99% znajdziesz go w miejskiej lub w szkolnej bibliotece. Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że Twój polonista go prenumeruje. Zapytaj też o inne tytuły.
Innym sposób "bardziej partyzancki" to poszukanie w bibliotekach (wcześniej można w Internecie) książek, gdzie w tytule jest nazwisko pisarza danej pozycji z literatury podmiotu. O twórczości Mickiewicza, Słowackiego, Kochanowskiego, Konopnickiej, Mrożka i wielu innych powstało jeśli nie tysiące - to setki pozycji, w których autorzy analizują różne aspekty twórczości - może akurat motyw , który Cię interesuje? Wystarczy przeglądnąć spis treści...
Takich "różnych" sposób na odnalezienie się w nowej sytuacji jest dziesiątki… Pomyśl tylko..
Pamiętajcie że to Komisja jest dla was, a nie wy dla Komisji. To wy macie kilka minut na to żeby przedstawić się od najlepszej strony, a Komisja ma was potulnie słuchać ;)
Potrzebujesz planu, bibliografii, prezentacji? Napisz!
Kontakt: gg: 4386556, grupa.team6@gmail.com
